Jeśli słyszałeś gdzieś, że domowego królika należy wykastrować, ale nie bardzo ufasz tej opinii i wciąż się wahasz, spróbuję Cię przekonać, że warto wykonać zabieg. Kastracja królików ma wiele zalet, wśród których przeważają zdrowotne (dotyczące zwłaszcza samic) i behawioralne (dotyczące w równej mierze samców, jak i samiczek). Kastrując królika możesz przygarnąć mu przyjaciela (również wykastrowanego) i sprawić, że zyska on życiowego towarzysza i poczucie bezpieczeństwa, jakiego nie zapewni mu żaden człowiek.
Poniżej znajdziesz odpowiedzi na kilka najpopularniejszych pytań odnośnie kastracji królików.
Dlaczego warto wykonać zabieg kastracji u królika?
- Ze względów zdrowotnych – samiczki po 5 roku życia są szczególnie narażone na zapalenia macicy, cysty jajników, oraz nowotwory jajników, macicy i listwy mlecznej. Na podstawie doświadczeń lekarzy weterynarii przyjęło się uważać, że nawet 80% samiczek po 5-6 roku życia choruje na choroby układu rozrodczego. Należy jednak zaznaczyć, że choroby te dotykają także młodsze, nawet 2-letnie samice. Samce mają rzadziej problemy z układem rozrodczym, w ich przypadku za kastracją przemawiają względy behawioralne.
- Ze względów behawioralnych – popęd płciowy królików jest bardzo silny. Przejawia się on kompulsywną kopulacją (np. z nogami opiekuna), wydzielaniem intensywnego zapachu, znaczeniem terenu moczem i bobkami, a czasem nawet z agresją. U samic występują ciążę urojone, podczas których wiją gniazda, intensywnie kopią w ściółce, wyrywają sobie futro i są niespokojne. Jednym z najczęstszych powodów oddania królików jest niemożność poradzenia sobie z popędem i zachowaniami teryrorialnymi. Kastracja pomaga te zachowania łagodzić lub całkiem je powstrzymuje.
- Aby móc mieć więcej niż jednego królika – króliki w naturze żyją w stadach (w przeciwieństwie do ich samotniczych kuzynów zajęcy). Domowy pupil najlepiej będzie się czuł mając przynajmniej jednego towarzysza tego samego gatunku. Zwykle lepiej dogadują się pary mieszane – samiec i samiczka, trudniej jest zaprzyjaźnić dwóch samców lub dwie samice.
Więcej o tym, dlaczego warto wykonać zabieg kastracji u królika.
Dlaczego króliki, także samiczki, się kastruje, a nie sterylizuje?
Przyjęło się uważać, że kastracja to zabieg wykonywany u samca, zaś sterylizacja – u samicy. Jednak w rzeczywistości te pojęcia dotyczą zakresu wykonywanego zabiegu.
Kastracja polega na usunięciu jąder i najądrzy w przypadku samców oraz macicy wraz z jajnikami u samic. Sterylizacja zaś na przecięciu lub podwiązaniu jajowodów lub nasieniowodów albo innym czasowym zatrzymaniu płodności – hormony płciowe nadal są produkowane. Będąc bardziej precyzyjnym u samiczek wykonuje się owariohisterektomię, ale przyjmijmy dla ułatwienia, że króliki, niezależnie od płci, się kastruje.
Na czym polega kastracja królika?
Zabiegi kastracji zarówno samców, jak i samic, przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym.
U samca kastracja polega na usunięciu jąder wraz z najądrzami i założeniu przewiązek/ zszyciu miejsca rozcięcia. U samic zabieg polega na przecięciu powłok brzusznych i usunięciu jajników i macicy wraz z rogami i częścią trzonu. Lekarz weterynarii zakłada szwy wewnętrzne i zewnętrzne.
Po zabiegu przez kilka dni podaje się lek przeciwbólowy i antybiotyk, aby przyspieszyć czas rekonwalescencji, zapewnić królikowi komfort i zapobiec zakażeniom.
W jakim wieku najlepiej wykastrować królika?
Zwykle lekarze weterynarii zalecają kastrację samca od 6 miesiąca życia, samicy od 6-8 miesiąca. Niektórzy lekarze stosują też kastrację wczesną u samców – ok. 12 tyg. życia.
Jeśli królik jest starszy, nie jest to wcale przeciwskazaniem do zabiegu, gdyż kastruje się z powodzeniem także króliki np. 7-8-letnie. Wskazana jest jednak wówczas poszerzona diagnostyka – pełne badania krwi, badanie USG oraz echo serca przed zabiegiem.
Ile kosztuje zabieg kastracji królika?
Ceny zabiegów są bardzo różne, zależą od wielkości miasta czy też lecznicy, rodzaju użytego znieczulenia i leków. Za kastrację samca zapłacimy mniej niż za zabieg u samicy, który jest dłuższy i bardziej skomplikowany.
W przypadku kastracji samca ceny wahają się w granicach 100-250 zł.
Za kastrację samiczki zapłacimy między 150-450 zł.
Jak przygotować królika do zabiegu kastracji?
Na zabieg umów się w sprawdzonym gabinecie (warto najpierw zasięgnąć opinii w grupach i na forach miłośników królików domowych).
Przed zabiegiem lekarz wykonuje badanie fizykalne królika, powinien też zlecić badanie krwi. Dobrze, gdy twój królik jest zaszczepiony (minimum 2 tyg. przed zabiegiem). Królik poddawany zabiegowi powinien być zdrowy, chyba że zabieg wykonywany jest ze względów leczniczych, a nie profilaktycznych (np. samica ma stwierdzone w badaniu USG guzy).
Króliki nie mają odruchu wymiotnego, ich przewód pokarmowy musi być cały czas wypełniony, więc przed zabiegiem nie należy ich głodzić. Twój królik powinien mieć dostępne siano, suszone zioła i wodę. Na dobę przed planowanym zabiegiem odstawić należy granulat, świeże warzywa i owoce.
Do transportera (najlepiej przestronnego, kociego) dobrze jest włożyć koc, aby zabezpieczyć królika przed chłodem – po zabiegu łatwo o wychłodzenie. W zimny dzień można też pod koc włożyć termofor.
Jak opiekować się królikiem po zabiegu?
Powinieneś odebrać wybudzonego, siedzącego królika. Po zabiegu królik może być otępiały i nie mieć apetytu. Otępienie po narkozie zwykle mija w ciągu kilku godzin. Gdy królik będzie całkiem wybudzony (po 2-3 godzinach), warto podsunąć mu pod pyszczek miseczkę z wodą – króliki bywają wówczas spragnione. Natomiast na powrót apetytu czasami trzeba czekać dobę, a nawet 36 godzin po zabiegu. Warto mieć w domu świeżą zieleninę. Często króliki nie mają po zabiegu ochoty na siano czy suszone zioła, ale skuszą się na koperek, natkę pietruszki czy bazylię. Jeśli po tym czasie królik nadal nie chce jeść, należy wybrać się ponownie do lekarza weterynarii, który ustali przyczynę braku apetytu.
Normalne po zabiegu jest wystąpienie kleistego, nieuformowanego kału – organizm w ten sposób pozbywa się metabolitów po narkozie. Bobki wracają zwykle do normy, gdy królik odzyskuje apetyt.
Po zabiegu dostaniesz od lekarza weterynarii lek przeciwbólowy i antybiotyk w odmierzonych dawkach wraz z instrukcją stosowania. Rany pooperacyjne zwykle nie wymagają pielęgnacji, warto jednak raz dziennie zerknąć na ranę, czy goi się prawidłowo (tzn. nie ma wysięków, opuchlizny, widocznych zgrubień).
Jedni lekarze weterynarii stosują kubraczki lub fartuszki u samic, inni nie – zależy to od indywidualnych preferencji. Kubraczki potrafią bardzo stresować królika i spowalniać rekonwalescencję. Choć zwykle króliki nie interesują się raną i szwami, możesz mieć egzemplarz, który będzie w tym nielicznym procencie i zacznie np. wygryzać szwy. Wówczas konieczne bywa nałożenie kołnierza.
Jeśli wszystko jest w porządku, po wyznaczonym przez lekarza czasie (np. 10-14 dniach po zabiegu) należy stawić się z królikiem do kontroli.
Kiedy można spodziewać się pierwszych zmian w zachowaniu po zabiegu kastracji u królika?
U niektórych królików pierwsze efekty zabiegu związane z zachowaniem bywają widoczne nawet po kilku dniach, szczególnie u wcześniej mocno pobudzonych samców. Czasem na opadnięcie poziomu hormonów i zmianę zachowania trzeba poczekać nawet kilka tygodni.
Pamiętaj, że kastracja nie zmieni charakteru królika, wpłynie tylko na zachowania związane z popędem płciowym. Jesli przed zabiegiem królik był żywiołowy lub lękliwy, po zabiegu pozostanie łobuzem lub nadal może łatwo się stresować.
Jak długo po kastracji królik jest płodny?
Po zabiegu samiczka od razu traci zdolności reprodukcyjne. Samce mogą pozostawać płodne jeszcze przez 6 tygodni, dlatego bardzo istotne jest, aby w tym czasie nie dopuszczać ich do niewykastrowanych samiczek.
Chcę mieć dwa żyjące razem króliki, czy wystarczy jak wykastruję jednego?
Nie wystarczy przeprowadzenie zabiegu u jednego królika. Aby króliki mogły żyć w zgodnej parze albo w większej grupie wszystkie muszą być wykastrowane. W innej konfiguracji królik niewykastrowany będzie męczył królika kastrowanego próbami dominacji, może dochodzić do groźnych bójek i zachowań agresywnych w stosunku do opiekuna. Samiczki niewykastrowane w obecności samca mogą częściej przechodzić ciąże urojone, które nie są obojętne dla ich zdrowia.
Czy królik po zabiegu kastracji utyje?
Przy właściwej diecie i utrzymaniu odpowiedniego bilansu kalorycznego, kastracja nie ma wpływu na wagę królika.
Pamiętaj, że informacje zawarte na stronie nie zastąpią wizyty u specjalizującego się w leczeniu królików lekarza weterynarii.